De festivalzomer loopt op z’n einde en stond na twee jaren coronacrisis volledig in het teken van vrijheid en blijheid: Woodstock-vibes anno 2022. Maar vrijheid en blijheid voor vrouwen vragen extra inspanningen van evenementenorganisatoren. Niet alle vrouwen voelen zich immers even ‘comfortabel’ op evenementen. Nog (te) velen beslissen nog (te) vaak om niet te gaan. Dat leert het onderzoek van het expertisecentrum Publieke Impact van Karel de Grote Hogeschool (KdG).
Het expertisecentrum onderzoekt de drempels die de toegankelijkheid voor vrouwen op evenementen beïnvloeden. De ambitie is inzichten en tools te ontwikkelen die organisatoren kunnen gebruiken om impactvollere initiatieven te nemen opdat volgende zomer meer vrouwen aanwezig willen zijn op evenementen. Wanneer zijn ze daarin geslaagd? Wanneer festivals zoals WeCanDance de krantenkoppen niet meer halen omdat er meer vrouwen dan mannen tickets hebben gekocht. “Dit zou geen groot nieuws meer mogen zijn, maar een evidentie”, aldus hoofd van het expertisecentrum Christine Merckx.
Drempels en drempelverlagende initiatieven
Onderzoek van het expertisecentrum leert dat zes vrouwen op tien zich al eens onveilig heeft gevoeld op een evenement. Dat gevoel van onveiligheid weerhoudt sommige vrouwen ervan om evenementen te bezoeken. Zo vermijdt maar liefst 14 procent van de vrouwen drukke evenementen vaak tot altijd. Toch een verschil met mannen, waar dit slechts 9 procent is. Niet enkel het gevoel van onveiligheid is een drempel voor vrouwen, ook de ticketprijs en toegang tot technologie, taalbarrières, fysieke toegang, het gebrek aan kinderopvang of vrije tijd. Zelfs stereotypering en angst houdt vrouwen nog te vaak thuis, en zeker ook angst voor grensoverschrijdend gedrag.
Hoewel er best wel wat initiatieven zijn om evenementen toegankelijker te maken, zijn die nog niet door alle vrouwen voldoende gekend. Opvallend is dat ook bij de campagne ‘ask for Angela’, die moet zorgen voor een veiliger gevoel bij het uitgaan. Dit is nochtans een goed initiatief. Met het codewoord 'Angela' kan iemand discreet aan het personeel doorgeven te worden lastiggevallen.
Naast de Angela-campagne zijn er nog andere initiatieven die de voorbije zomer opvielen maar nog te vaak onder de radar blijven, zoals het aantal damestoiletten op evenementen die de stad Amsterdam wil vermeerderen. Onze noorderburen maakten in Damespraatjes zelfs een overzicht van de tien leukste festivals voor vrouwen van 30+. Harde muziek en dronken tieners stonden alvast niet bovenaan hun verlanglijstje.
In HLN lezen we dat Wecandance het meest vrouwvriendelijke festival van ons land is. Maar liefst 62 procent van de bezoekers is vrouw. Als ‘boutique-festival’ kiezen ze bewust voor kleinschaligheid, met maar 30.000 bezoekers waardoor het nooit te druk mag worden. Ze profileren zich ook op de totaalbeleving, mode, kunst, food en niet enkel op muziek. Zo waren er bijvoorbeeld ook Wecandance-pralines en een speciale Wecandance-thee. En dat spreekt vrouwen in ons land aan.
Bij Pukkelpop werd er deze zomer sterk ingezet op meldingen van grensoverschrijdend gedrag. Hiervoor had de organisator via led-schermen boodschappen geplaatst om op te roepen iedereen respectvol te behandelen. Ook was er een Milk ’n Boobs Bar voorzien voor mama’s om even af te kolven, onder het motto party-pump-repeat.
Maar ook wereldsterren zelf nemen initiatieven, zoals de Britse rockband Coldplay. Zij willen tijdens hun concerten niet alleen sterk inzetten op het ecologische aspect van duurzaamheid, ook op het vlak van diversiteit en inclusie kan er naar verluidt nog winst geboekt worden. Zo wordt er verwezen naar de ticketprijzen die nog een belangrijke rol kunnen spelen, in de nog vaak erg witte en mannelijke rock- en popwereld.
Infrastructuur, gevoel en ervaring aanpakken
Vrouwvriendelijke evenementen zijn bovenal plaatsen waar vrouwen zich veilig voelen. Ook Statistiek Vlaanderen rapporteert onrustwekkende cijfers over veiligheidsgevoelens en mijdgedrag. Ruim een vijfde van de Vlamingen voelt zich soms, vaak of altijd onveilig. Het onveiligheidsgevoel aanpakken, ook op evenementen, daar gaat het dus ook om. Niet enkel het aanpassen van infrastructuur.
Dat gevoel dient ook proactief aangepakt te worden. Event Safety Institute roept op om een protocol te gebruiken voor beveiligers op evenementen ‘Hoe om te gaan bij een melding of een signalisering van (o.a.) seksueel geweld op evenementen’. Dat zou volgens deze Nederlandse experten helpen om de reactie te verbeteren, maar ook om uniformiteit in aanpak en awareness onder beveiligers te verhogen. Profiling en cameratoezicht kunnen daarnaast bijdragen aan het tijdig signaleren en proactief ingrijpen bij verdachte situaties of opvallend gedrag.
“Door in te zoomen op de ervaring van vrouwen, willen we als expertisecentrum met ons onderzoek inzicht krijgen in de toegankelijkheid tot evenementen en hoe die drempels verschillen naar gender in breder perspectief. We zoeken daarbij de nuances op: kunnen we een genderbril combineren met een socio-economische bril, of een leeftijdsbril? Op die manier kunnen we verfijnd werken aan evenementen die voor iedereen worden georganiseerd. Een evenwichtige genderparticipatie aan het sociale leven heeft immers niet enkel maatschappelijke maar ook economische voordelen”, zegt Christine Merckx.