Wetenschapscommunicator Julie De Smedt interviewt collega en onderzoeker Joris Verhulst
Anderhalf jaar coronacrisis en het woord ‘hybride’ is ook in de eventwereld niet meer weg te denken. Hot in town, die hybride events. Wat vertellen de cijfers? En hoe zien we dat evolueren? Als wetenschapscommunicator van ons expertisecentrum ondervraag ik mijn collega Joris Verhulst, één van onze senior onderzoekers. Een nieuwsgierige sociale wetenschapper en rasechte data-expert is hij. Bovenal beschouw ik hem als de toekomstdenker binnen ons expertisecentrum. Hij die mijmert over het grotere plaatje. Hij die met plezier moeilijke vraagstukken oplost. Liefst van al op een zonnig terras inclusief frisse pint, zoals vandaag!
Online, offline en hybride. We kennen de termen wel, maar even voor de goede orde: wat verstaan we precies onder hybride events?
Een hybride event is een event dat tegelijkertijd twee publieken bedient. Er is zowel een fysiek aanwezig publiek, als mensen die het event online bijwonen, terwijl het plaatsvindt. Dat betekent niet dat ze gewoon naar een livestream zitten te kijken van wat er op de ‘echte’ locatie van het event aan het gebeuren is.
Als we over een echt hybride event spreken moet er toch iets interactief zijn, ook voor het online publiek. Best zijn de mensen die online volgen niet enkel toeschouwer maar ook deelnemer. Dan denk ik bijvoorbeeld aan feedback kunnen geven en vragen, of anderen ontmoeten.
Sinds het begin van de coronacrisis onderzoekt ons expertisecentrum de impact van de crisis op de eventsector. Wat vertellen de cijfers over hybride events?
Bij de meting in december 2020, in volle coronacrisis, zette ruim de helft van de eventorganisatoren online en/of hybride events op. Ook één op vijf toeleveranciers hield zich daar intussen mee bezig. Voor de maanden daarna planden de organisatoren echter minder online en hybride events maar wel terug meer fysieke offline events. Zeker voor events vanaf de zomer 2021 was er die intentie. Opvallend wel dat één op drie organisatoren ook nog online en hybride events plande te organiseren voor 2022 of later. Dat wijst erop dat zij toen, eind 2020, al verwachtten dat hybride events een blijver zouden zijn.
We vroegen het hen ook letterlijk. Ongeveer zes organisatoren op tien denken dat online en hybride events ook in de toekomst zullen blijven bestaan.
Niet alleen de organisatoren, ook de bezoekers zien iets in hybride events, zo leert ons barometeronderzoek bij de eventbezoekers. In de coronaperiode heeft 17% van de Vlamingen online aan cultuur gedaan. Eén derde daarvan wil dat post-corona nog blijven doen, en er zelfs voor betalen. Dat is niet niks! Dan verwachten ze wel iets meer dan een saaie livestream natuurlijk.
Vaak horen we dat evenementen onze samenleving gezond maken. Ze verbinden mensen, en kunnen ook verschillen tussen groepen overbruggen. Welk potentieel hebben hybride events volgens jou voor de maatschappij? Kunnen ze ook verbindend werken?
In de sociologie spreken we in die context over ‘sociaal kapitaal’. Kort door de bocht is sociaal kapitaal de waarde die jouw sociaal netwerk oplevert voor jou als individu, en voor dat netwerk. Sociaal netwerk als in: de contacten, de waarden en het vertrouwen die daarmee samenhangen.
In de context van evenementen zien we heel vaak ‘bonding’ sociaal kapitaal aan het werk. Evenementen mobiliseren en brengen mensen samen die erg op elkaar lijken. Zij die een bepaalde identiteit en gelijke interesse delen, en vaak ook eenzelfde waardenset en achtergrond. Dat is niet vreemd. En al zeker niet voor B2B-events die vaak bepaalde groepen mensen uitnodigen.
Maar er bestaat ook zoiets als ‘bridging’ sociaal kapitaal. Dat kan ontstaan wanneer mensen die elkaar normaal niet ontmoeten dat wel doen, op een betekenisvolle manier. Door die barrières te doorbreken krijgen mensen niet enkel meer vertrouwen in en respect voor die andere groepen. Ook ontdekken ze de gelijkenissen en de voordelen van dat samenkomen. Het verkleint gewoon heel eenvoudig de afstand tot elkaar.
Dit ‘overbruggen’ zien we nog te weinig, ook op B2C-events. En dat is een gemiste kans. Zeker bij festivals of sportevents. Volgens politicoloog Robert Putnam, het boegbeeld van het Amerikaanse onderzoek naar sociaal kapitaal, is bridging sociaal kapitaal dé manier voor samenlevingen om vooruit te komen, te verbinden en inclusie te stimuleren. Hybride mengvormen kunnen hier voor een stimulans zorgen. Bijvoorbeeld door groepen die anders niet zouden deelnemen aan een bepaald event in eerste instantie online te betrekken. Om ze dan, op een later moment, ook fysiek op het event te krijgen en samen te brengen.
Hoe zie jij zelf hybride events evolueren in de toekomst?
Volgens mij zullen ze blijven bestaan. Het zal niet of/of zijn, maar vooral heel veel en/en. Ook de toekomstige generaties zullen zowel offline, online als hybride gaan. Net zoals mijn 14-jarige zoon zijn zelfde vrienden ontmoet én in het park én in online gaming communities. Beide werelden, en zeker de vele mengvormen, zullen steeds meer en beter ingebed worden in de eventsector.
Ook mogen we niet onderschatten welke economische en andere voordelen hybride events bieden. De investeringen in eventtech startups namen sinds de coronacrisis wereldwijd explosief toe. Het is een miljardenbusiness geworden. Een hybride of online event is natuurlijk ook een stuk duurzamer. En tijdsvriendelijker. De coronacrisis heeft ons geleerd dat we niet per se elke keer van Kortrijk naar Hasselt moeten rijden voor een meeting. We kunnen elkaar ook gewoon online spreken. Dezelfde reflex zal ook blijven spelen voor andere en grotere events, zeker in de B2B.
Hybride events zijn potentieel ook inclusiever. Ze kunnen mensen bereiken die het lastig hebben om zich te verplaatsen, die zich niet goed voelen in grote massa’s of mensen die de angst voor het virus nog niet hebben overwonnen. Ook denk ik bijvoorbeeld aan mensen die nieuw zijn in een onderneming of in een bepaald topic, of sociaal eerder beschroomd zijn. Zij kunnen hun eerste stappen met meer gemak zetten via de online toegangspoort.
Hybride events hebben dus wel wat potentieel. Hebben we misschien nood aan een innovatievere vorm van hybride events?
We staan nog maar aan de wieg van de online en hybride events. Waar we nu vaak eenvoudige livestreams zien met Mentimeter-polls om wat interactiviteit in te bouwen, zal de online eventsector nog serieus transformeren. Ik zie veel potentieel in wat we vandaag al zien in de kunsten- en gamingsector: het gebruik van online avatars, VR-technologieën en andere manieren om mensen écht te betrekken. Deze zullen alleen maar meer mainstream worden. Ik verwacht daarbij heel veel van het onderzoek en de creatieve proofs of concept die ontwikkeld worden, ook door andere kennisinstellingen.
De grootste uitdaging ligt volgens mij in het verbinden van die twee publieken. Hoe breng je het fysieke publiek in contact met het online publiek? Hoe kan je de online deelnemers toch een ‘immersieve beleving’ aanbieden? De online deelnemers moeten die connectie met de andere aanwezigen kunnen voelen en ervaren. Ook zij moeten absoluut op dat event willen zijn, waarvan ze kunnen zeggen: ‘ik was erbij’. Daarover is nog wel wat denkwerk en onderzoek nodig.
Ik hoor het al: een nieuw vraagstuk, een nieuwe uitdaging, een nieuw avontuur. Ons expertisecentrum lijkt me de ideale plek om dit verder uit te spitten!
Meer info over het onderzoek https://www.publiekeimpact.be/impactcoronacrisis